بررسی میدانی و همانندسازی فیزیکی چند جریان داون برست (خرد انفجار پایین سو) در منطقه تهران

جریان های داون برست ناشی از توفان های تندری اغلب به صورت پرانرژی، کوتاه مدت و خردمقیاس اند و می توانند برای هواپیماها به ویژه هنگام نشستن و برخاستن خطرناک باشند. داون برست ها را ایستگاه های هواشناسی سطح زمین و رادارها ثبت می کنند. مشخصات جریان های داون برست که ایستگاه های زمینی هنگام وقوع پدیده ثبت می کنند، عبارت اند از: افزایش فشار، افزایش ناگهانی سرعت باد، تغییرات جهت باد (بیش از 90 درجه). تغییر دما و رطوبت نیز در بیشتر موارد هنگام وقوع پدیده در ایستگاه های زمینی ثبت می شوند. در این بررسی با استفاده از نگاشت های ایستگاه های هواشناسی 12 مورد رویداد داون برست در سال های 2003 تا 2005 استخراج شده است. با استفاده از داده های دستگاه سودار، برای یک مورد جریان داون برست، نمایه های سرعت افقی و قائم و جهت باد در زمان های قبل و بعد از رویداد که داده موجود بوده، نسبت به ارتفاع بررسی شده و با استفاده از این نیمرخ ها تغییرات ، و مقادیر بیشینه آنها محاسبه شده است. نمودارهای ترمودینامیکی نیز برای 5 مورد از این پدیده ها بررسی و مقادیر آهنگ کاهش دمای محیط و نیروی شناوری برای هر مورد محاسبه شده و با موارد مشابه در سایر نقاط مقایسه شده است. داون برست ها در آهنگ کاهش دماهای بیشتر از 9 (نزدیک به بی دررو خشک) روی داده اند، در آهنگ کاهش دماهای نزدیک به بی درروخشک فروهنج ها شدیدترو مستقل از نسبت اختلاط رطوبت است. برای بررسی دقیق داون برست ها دستگاه های دقیق تر راداری مورد نیاز است، به دلیل در دسترس نبودن چنین وسایلی، یک مدل فیزیکی از جریان داون برست در آزمایشگاه شبیه سازی شده است. رها شدن قائم شاره چگال از منبعی دایره ای در شرایط محیطی همگن و با چینه بندی چگالی شبیه سازی می شود. شاره رها شده ابری تشکیل می دهد که حرکت آن بر اثر درون آمیختگی کند می شود و هنگام رسیدن به سطح زمین به شکل یک یا چند تاوه حلقوی درمی آید و مانند جریان گرانی به اطراف حرکت می کند. با استفاده از سیگنال های شوری که از نتایج مشاهدات به دست می آید، در هر آزمایش عدد فرود داخلی جریان (نسبت نیروی لختی به شناوری) محاسبه می شود. آزمایش با تغییر چگالی شاره رها شده و تغییر فاصله دریابه ها تکرار می شود. سیگنال های شوری حاصل از نتیجه آزمایش با نگاشت تندی باد مؤسسه ژئوفیزیک در روز 20/5/2005 که احتمالاً داون برست وجود داشته است همخوانی خوبی نشان می دهد. این بررسی می تواند، شروعی برای جمع آوری داده های اقلیم شناسی داون برست ها در منطقه تهران باشد.